دیپلماسی دیوارنگارهها؛ ایران پیام جنگ بعدی را مخابره کرد؟ | پشت پرده همزمانی پیامهای میدانی و مواضع تند عراقچی
رویداد۲۴| دیوارنگاره جدید میدان فلسطین، با تصاویری منتسب به حزبالله لبنان و عباراتی مانند «برای جنگ بعدی آماده باش» و «در لبنان شکستی دیگر منتظر شماست» بازتاب گستردهای در رسانههای جهان داشته و جورزالم پست آن را تهدید مستقیم شهر ناهاریا در شمال اسرائیل تعبیر کرده است. این پیام، آنهم در شرایطی که تنش میان حزبالله و اسرائیل بار دیگر اوج گرفته و شماری از فرماندهان ارشد حزبالله کشته شدهاند، فراتر از یک موضعگیری نمادین تلقی میشود.
خاصه آنکه این نخستینبار نیست که ایران از دیوارنگارههای شهری برای ارسال پیامهای راهبردی استفاده میکند. پیش از این، «روزشمار نابودی اسرائیل» در همین محدوده از شهر تهران نصب شده بود؛ اقدامی که بازتاب گستردهای در رسانههای منطقهای و بینالمللی داشت و بهعنوان نمادی از سیاست تقابلی تهران تحلیل شد.
چرا میدان فلسطین؟
انتخاب میدان فلسطین، خود حامل معناست. این محدوده به نوعی به «ویترین پیامهای ایدئولوژیک سیاست خارجی» جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است؛ جایی که پیامها نه برای افکار عمومی داخلی، بلکه برای مخاطبان خارجی طراحی میشوند. بازتاب سریع این دیوارنگاره در رسانههای اسرائیلی نیز نشان میدهد این پیامها بهدرستی به مقصد رسیدهاند.
همزمانی معنادار با مواضع تند عراقچی
نکته قابلتأمل، اما همزمانی نصب این دیوارنگاره با اظهارات تند اخیر عباس عراقچی است؛ جایی که او صراحتاً هشدار داد اگر آمریکا به تأسیسات هستهای ایران حمله کند، ایران نیز پایگاههای نظامی آمریکا را هدف قرار خواهد داد؛ «فرقی هم نمیکند این پایگاهها کجا باشند».
این ادبیات صریح و کمسابقه، در کنار پیامهای تصویری دیوارنگارهها، نشان میدهد تهران در حال ارسال یک بسته پیام واحد است: بازدارندگی نهفقط در سطح نظامی، بلکه در سطح رسانهای و نمادین.
دیوارنگارهها و تنش با آژانس
این تحرکات رسانهای و نمادین در شرایطی صورت میگیرد که روابط ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز وارد مرحلهای پرتنش شده است. اختلاف بر سر حدود بازرسیها، تأسیسات آسیبدیده و چارچوب همکاری جدید، فضایی را ایجاد کرده که پیامهای غیرمستقیم اهمیت بیشتری پیدا میکنند.
در چنین شرایطی، دیوارنگارهها را میتوان مکمل دیپلماسی رسمی دانست؛ ابزاری برای نشان دادن خطوط قرمز، بدون صدور بیانیه دیپلماتیک یا ورود مستقیم به مذاکره.
پیام به خارج، مصرف در داخل
هرچند این دیوارنگارهها در فضای شهری تهران نصب میشوند، اما مخاطب اصلی آنها خارج از مرزهاست. این پیامها همزمان دو کارکرد دارند: از یکسو نمایش اقتدار و انسجام در داخل، و از سوی دیگر ارسال هشدار و سیگنال بازدارنده به رقبای منطقهای و فرامنطقهای.
دیوارنگارههای میدان فلسطین دیگر صرفاً عناصر تبلیغاتی شهری نیستند؛ آنها به بخشی از زبان سیاست خارجی ایران تبدیل شدهاند. از «روزشمار نابودی اسرائیل» تا تهدید مستقیم ناهاریا، این دیوارها روایتگر راهبردی هستند که دیپلماسی رسمی، مواضع تند دیپلماتها و پیامهای نمادین را در یک قاب واحد قرار میدهد؛ راهبردی که نشان میدهد تهران، حتی پیش از مذاکره، پیام خود را روی دیوارها نوشته است.
